کلاستروفوبیا چیست و چگونه می توان با آن مقابله کرد؟ - وبلاگ تجهیزات شبکه

به گزارش وبلاگ تجهیزات شبکه، کلاستروفوبیا یا ترس از فضاهای بسته هنگامی که با توانایی شما در محل کار، مدرسه یا انجام کارهای روزمره تداخل پیدا می نماید به یک فوبیا تبدیل می گردد. محرک های رایج آن تونل ها، آسانسورها، قطارها و هواپیماها هستند. درمان اصلی آن رفتار درمانی است. روش دیگر درمان شامل ریلکسیشن، تمرین های تنفس عمیق و عضویت در گروه حمایتی است.

کلاستروفوبیا چیست؟

کلاستروفوبیا ترس شدید از فضای بسته یا محبوس است. بسیاری از ترس ها منطقی به نظر می رسند. همه ما کوشش می کنیم از چیزهایی که باعث ناراحتیمان می شوند اجتناب کنیم. تفاوت بین ترس و فوبیا ترس شدید و غیرمنطقی نسبت به یک یا چند چیز یا موقعیت است. بعلاوه در فوبیاها سطح ترس با خطر واقعی موجود در شی یا موقعیت ترسناک همخوانی ندارد.

زمانی که ترس با توانایی انجام کارهای روزمره تان تداخل پیدا می نماید فوبیا به یک مشکل سلامتی تبدیل می گردد و می تواند تواناییتان برای کار موثر را محدود نموده، به روابطتان فشار وارد نموده و عزت نفستان را کاهش دهد.

چه موقعیت هایی می توانند محرک کلاستروفوبیا باشند؟

محر ک های رایج کلاستروفوبیا عبارت اند از :

• تونل
• آسانسور
• قطار
• هواپیما
• ماشین های کوچک
• غارها
• دستگاه های عکس برداری MRI
• انبارها
• اتاق های کوچک بدون پنجره یا با پنجره هایی که قابل باز شدن نیستند
• فکر کردن درباره بودن در یک فضای بسته

کلاستروفوبیا شبیه چیست؟

در صورتی که کلاستروفوبیا دارید از بودن در فضای بسته یا تنگ دچار احساس اضطراب می شوید. ممکن است در تمرکز کردن و عملکرد دچار مشکل شوید. بعلاوه افکار بودن در فضای بسته شما را احاطه نمایند. این افکار حتی ممکن است شما را شب هم بیدار نگه دارند.

کلاستروفوبیا چقدر رایج است؟

حدود 12.5 درصد افراد کلاستروفوبیا دارند . میانگین افراد با یک فوبیای خاص مانند کلاستروفوبیا از سه شی یا موقعیت می ترسند. حدود 75 درصد افراد با یک فوبیای خاص از بیش از یک شی یا موقعیت می ترسند.

چه کسانی به کلاستروفوبیا دچار می شوند؟

کلاستروفوبیا در زنان بیشتر از مردان رایج است. اگرچه هر کسی در هر سنی می تواند دچار یک فوبیای خاص گردد، اما این فوبیا بیشتر در بچه ها و جوانان رخ می دهد.

نشانه های کلاستروفوبیا چه مواردی هستند؟

نشانه های کلاستروفوبیا مشابه نشانه های اضطراب و حملات پانیک هستند. در این فوبیا ممکن است بعضی نشانه ها را تجربه کنید. نشانه های فیزیکی عبارت اند از:

• عرق کردن یا لرزش
• تنگی در قفسه سینه یا ضربان قلب سریع
• نفس کشیدن سخت یا تنفس سریع
• لرز یا برافروختگی (قرمزی یا داغ شدن صورت)
• احساس خفگی
• ناراحتی معده یا احساس اضطراب و استرس در شکم
• سرگیجه، احساس غش یا سبکی مغز
• خشکی دهان
• احساس گیجی یا سرگردانی
• بی حسی یا مور مور شدن
• زنگ زدن گوش ها
• گریه کردن، بد اخلاقی، یخ زدن یا چسبیدن (علائم خاص فوبیا در بچه ها)

و نشانه های احساسی:

• ترس از دست دادن کنترل
• ترس از غش کردن
• ترس از وحشت
• ترس از احاطه شدن با اضطراب
• ترس از احتیاج شدید به ترک موقعیت
• داشتن درک از اینکه ترس منطقی نیست اما نمی توانید بر آن غلبه کنید.
• ترس از مرگ

چه چیزی باعث کلاستروفوبیا می گردد؟

اینکه چه چیزی باعث کلاستروفوبیا می گردد به صورت کامل درک نشده است. محققان باور ارند که دلایل ایجاد کلاستروفوبیا شامل:

• یک اتفاق وحشتناک در کودکی؛ بعضی از بزرگسالانی که کلاستروفوبیا دارند می گویند یک یا دو بار در کودکی در یم فضای تنگ و بسته گیر افتاده و حبس شده اند.
• یک رویداد محرک پس از کودکی؛ ممکن است رویداد محرکی مانند گیر افتادن در آسانسور یا تجربه آشفتگی شدید در هواپیما را داشته باشید.
• در کودکی در معرض کلاستروفوبیای والدین قرار گرفتن؛ در صورتی که احساس اضطراب یکی از والدینتان در واکنش به فضای بسته را احساس نموده باشید ممکن است شما هم دچار کلاستروفوبیا شوید.

دانشمندان معتقدند که مواد شیمیایی عصبی ناحیه ای از مغز به نام آمیگدالا در حضور ترس بیش از حد تحریک می شوند. علاوه بر این تصور می گردد که یک جهش ژنتیکی می تواند در صورت داشتن نقص ژنی خطر کلاستروفوبیا را افزایش دهد.

کلاستروفوبیا چگونه تشخیص داده می گردد؟

در صورتی که کلاستروفوبیا دارید از فضای بسته می ترسید و این می دانید که این یک مشکل است، زیرا در اجتناب از موقعیت هایی که ممکن است در آن ها با فضای بسته روبرو شوید احتیاط می کنید.

مسئول مراقبت از سلامت شما می خواهد تائید کند که ترس شما در واقع یک فوبیا است و ترس عادی نیست و اینکه نتیجه یک شرایط پزشکی یا اختلال روانپزشکی هم نیست.

فوبیاها به صورت چشمگیری در توانایی زندگی عادی مداخله ایجاد می نمایند. مسئول مراقبت از سلامتتان یک پرسش نامه به شما می دهند که در آن به صورت مستقیم از شما پرسیده شده کلاستروفوبیا چگونه بر زندگیتان تاثیر گذاشته است؟ با چه شدتی ترس را احساس می کنید و اغلب هر چند مدت یکبار به سراغتان می آید؟ این فوبیا چگونه بر تعاملاتتان با دوستان و اقوامتان تاثیر گذاشته و چگونه با آن کنار آمدید؟ علاوه بر این ها ممکن است سوالات دیگری مانند تغییرات اخیر زندگی، عوامل ایجاد نماینده استرس و داروها یا مکمل هایی که مصرف می کنید را هم از شما بپرسد.

در صورتی که همه موارد زیر را داشته باشید مراقب سلامتتان کلاستروفوبیا را تشخیص می دهد:

• ترس از فضاهای بسته شدید باشد و به مدت شش ماه یا بیشتر وجود داشته باشد.
• ترس یا اضطراب فرد درباره یک موقعیت یا شی ء باشد در این شرایط شامل فضاهای بسته مانند آسانسور یا ماشین کوچک می گردد.
• ترس و اضطراب فرد تقریبا همواره به محض روبرو شدن با ترس خاص یا فکر کردن درباره موقعیت ترسناک اتفاق می افتد.
• فرد از موقعیت ترسناک یا تحمل آن با ترس یا اضطراب شدید اجتناب می نماید.
• ترس فرد با خطر واقعی تناسبی ندارد.
• ترس فرد باعث ناراحتی قابل توجه او شده یا به طور قابل توجهی توانایی او را برای عملکرد مختل می نماید.

کلاستروفوبیا چگونه درمان می گردد؟

روبروه درمانی و درمان شناختی رفتاری دو درمان اصلی برای کلاستروفوبیا هستند.

روبروه درمانی

در این نوع روان درمانی به آرامی در معرض موقعیت ترسناک قرار می گیرید. با قرار گرفتن به صورت تدریجی و تکرارهای مداوم هدف این است که فرد در موقعیت ترسناک خاص احساس راحتی کند.

روبروه درمانی شامل:

• روبروه مستقیم با فوبیای ترسناک خود به صورت آنی و در لحظه
• یادآوری و توصیف تجربه دردناک خود
• نگاه کردن به تصاویر یا استفاده از واقعیت مجازی برای نزدیک شدن به تجربه ترس واقعی با وجود بودن در محیط امن

روبروه درمانی می تواند در گام های متعددی انجام گردد. درمانگری بعلاوه شامل ریلکسیشن و تمرین های تنفس است. روانشناس شما برنامه منحصر به فردی را بر اساس نشانه ها برایتان تنظیم می نماید.

درمان شناختی رفتاری (CBT)

این مدل روان درمانی روی مدیریت فوبیا با تغییر طرز تفکر، احساس و رفتار تمرکز می نماید.

در طول درمان شناختی رفتاری شما:

• درباره نشانه هایتان صحبت می کنید و احساسی که دارید را توصیف می کنید.
• فوبیای خود را عمیق تر آنالیز می کنید تا درکی از چگونگی پاسخگویی پیدا کنید.
• تشخیص، بازارزیابی و تغییر تفکر را یاد می گیرید.
• از مهارت های حل مساله برای یاد گرفتن چگونگی کنار آمدن با این فوبیا استفاده می کنید.
• به جای اجتناب از فوبیا با آن روبرو می شوید.
• یاد می گیرید چگونه فکر و بدن خود را آرام نگه دارید.

آیا برای درمان کلاستروفوبیا از دارو استفاده می گردد؟

علاوه بر درمانگری و استراتژی های درمان، داروها هم گاهی اوقات برای کوتاه مدت برای درمان اضطراب ایجاد به وسیله کلاستروفوبیا استفاده می شوند. به عنوان مثال مراقب سلامتتان ممکن است داروهایی را برای اضطرابتان تجویز کند. دو دسته اصلی داروها که اغلب تجویز می شوند عبارت اند از:

1. بنزودیازپین ها مانند داروهای ضداضطراب از جمله آلپرازولام، کلونازپام و دیازپام.
2. مهر نماینده های انتخابی باز جذب سروتونین مانند پارکوستین یا اسکیتالوپرام.

برای مقابله بهتر با کلاستروفوبیا چه کاری می توانیم انجام دهیم؟

علاوه بر مراجعه به مسئول مراقبت سلامتیا روانشناس می توانید هر کدام از موارد زیر که باعث ایجاد احساس راحتی در شما می شوند را انجام دهید:

• با فردی که مورد اعتمادتان است صحبت کنید؛ داشتن فردی که به ترس های کلاستروفوبیایی شما گوش می دهد برایتان یاری نماینده خواهد بود.
• استراتژی هایی را برای آرامش یاد بگیرید؛ تمرین های تنفس عمیق (آرام و به صورت عمیق به وسیله بینی دم را انجام داده، سه دقیقه نفس خود را نگه دارید سپس به آرامی به وسیله دهان باز به آرامی بازدم انجام دهید)، مدیتیشن، فکر آگاهی، آرام سازی تدریجی عضلات (فشار و رها سازی گروه های ماهیچه ها) و روش های دیگر برای آرامش را انجام دهید. با تجسم تمرکز خود را روی چیزی قرار دهید که شما را آرام می نماید.
• به یک گروه حمایتی بپیوندید؛ گروه های حمایتی می توانند در دانستن این مطلب که شما تنها نیستید و به اشتراک گذاری نکات و توصیه های غلبه بر ترس یاری نماینده باشند. به عنوان مثال در صورتی که از پرواز می ترسید آنالیز کنید و ببینید که آیا ایرلاینی که انتخاب نموده اید کلاس ترس از پرواز ارائه می نماید.
• از خودتان مراقبت کنید؛ رژیم غذایی متعادلی داشته باشید، عادت خواب خوبی را دنبال نموده و حداقل 5 روز در هفته را ورزش کنید. انتخاب های سبک زندگی سالم می توانند اضطراب را کاهش دهند.

در صورتی که برایمان کلاستروفوبیا تشخیص داده شد چه انتظاری می توانیم داشته باشیم؟

یک فوبیا بدون درمان می توان در تمام طول عمر باقی بماند و فرد را از دیگران و فعالیت های اجتماعی منزوی کند. خوشبختانه فوبیاها قابل درمان هستند. روان درمانی، به صورت خاص روبروه درمانی به 90 درصد افرادی که متعهد به تمرین تکنیک هایی که به آن ها آموخته شده هستند یاری می نماید. ممکن است در عرض چند هفته تا چند ماه متوجه تغییرات و پیشرفت هایی بشوید.

با داشتن کلاستروفوبیا چگونه می توان خود را برای تست عکسبرداری MRI آماده کرد؟

در ابتدا در نخستین دیدار پزشکی خود به مسئول مراقبت سلامت خود بگویید که کلاستروفوبیا دارید. او ممکن است دارویی برایتان تجویز کند که مدت کوتاهی قبل از انجام MRI بخورید تا به آرام ماندن اعصابتان یاری کند. بسته به اینکه کدام قسمت از بدنتان مورد آزمایش قرار می گیردگزینه های دیگری هم در حین اسکن MRI وجود دارد. حتما سوال کنید که آیا دستگاه MRI باز در دسترس هست و می توان از آن برای تست شما استفاده کرد؟

بدانید که یک نسیم ملایم روی صورتتان خواهید وزید، یک هدست برای باتک کردن نویز یا گوش کردن به آهنگ در طول اسکن در دسترس است و در صورتی که احساس ناراحتی کنید و بخواهید از دستگاه بیرون بیایید دکمه پانیک در دسترستان قرار گرفته است. بعلاوه تکنسین شما در طول اسکن با شما صحبت می نماید. نکات دیگر برای آرام نگه داشتن خود عبارت اند از:

• چند نفس عمیق و آرام قبل از وارد شدن به دستگاه بکشید.
• از زمانی که دراز می کشید چشمانتان را ببندید و خودتان را در جایی که برایتان آرام و آرامش بخش است تصور کنید.

چگونه متوجه شویم که چه زمانی باید برای کلاستروفوبیای خود باید به دکتر مراجعه کنیم؟

در صورتی که ترس شدید از فضاهای بسته تان به شکل زیر بود باید به پزشک مراجعه کنید:

• در کارهای روزمره تان از جمله عملکرد کار یا مدرسه اختلال ایجاد می کرد.
• شما را از فعالیت ها یا رویدادهای خاص با خانواده و دوستان دور نگه می دارد.
• اغلب اوقات فکرتان را مشغول می نماید.
• شما را در شب بیدار نگه می دارد.

در خاتمه

درک این نکته راحت است که بسیاری از افراد فوبیا دارند. اما پزشک آماده یاری به این افراد است. خبر خوب این است که کلاستروفوبیا یک بیماری قابل درمان است. با درمان و تعهد به تمرین تکنیک هایی که در درمانگری یاد گرفتید، می توانید کنار آمدن با محرک ها، مدیریت فضاهای بسته و لذت بردن از زندگی را یاد بگیرید.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ تجهیزات شبکه مگ را بخوانید.

منبع: Cleveland Clinic