این سیاره نزدیک زمین، به زودی به آب تبدیل می گردد!، عکس - وبلاگ تجهیزات شبکه

به گزارش وبلاگ تجهیزات شبکه، گجت نیوز نوشت: یک سیاره اسرارآمیز در فاصله بسیار کمی از کره زمین پیدا شده است که به زودی به دنیایی از آب تبدیل خواهد شد. این سیاره فراخورشیدی نسبت به دیگر سیارات شناخته شده، فرق دارد.

اگرچه تلسکوپ فضایی جیمز وب توانسته تصاویر حیرت انگیزی را از کهکشان های دوردست برای ما ارسال کند، اما در کهکشان راه شیری نیز هنوز ناشناخته های بسیار زیادی وجود دارند. یکی از این اسرار مربوط به سیارات فراخورشیدی است. اخترشناسان تا به امروز توانسته اند 5300 سیاره را بیرون از منظومه شمسی شناسایی نمایند. البته اینها تنها موارد تایید شده هستند و تعداد موارد شناسایی شده دو برابر است.

کشف یک سیاره جوان کم نظیر نزدیک به زمین

حالا دانشمندان به سیاره ای با نام HD-207496b برخورده اند که تنها 138 سال نوری از زمین فاصله دارد و احتمالا به زودی تغییرات شگرفی را تجربه خواهد نمود. این سیاره در حال حاضر جرمی 6.1 برابر جرم زمین دارد و احتمال داده می گردد که یا دارای اتمسفری گازی یا یک اقیانوس بزرگ سراسری و یا ترکیبی از این دو باشد. البته این سیاره در حال کوچکتر شدن است و در مسیر تبدیل شدن به یک ابرزمین قرار گرفته است.

با آنالیز این سیاره اخترشناسان قادر خواهند بود دید بسیار بهتری در رابطه با روند کلی منظومه های کهکشان راه شیری به دست آورند. در حال حاضر یک شکاف عجیب بین سیارات سنگی بزرگتر از زمین و نمونه های گازی کوچکتر از نپتون وجود دارد و به ندرت دانشمندان توانسته اند سیاراتی فراخورشیدی با جرم بین 1.5 تا 2 برابر زمین با مدار کمتر از 100 روز را پیدا نمایند.

پایین تر از این مقدار دنیاهایی سنگی همانند زمین، مریخ و زهره را می بینیم و بالاتر از آن نیز دنیاهایی با اتمسفر غلیظ وجود دارند که مینی نپتون نامیده می شوند. تا به امروز دلایل متعددی را برای این موضوع ذکر نموده اند. بعضی آن را به نزدیکی بیش از حد سیاره به ستاره اصلی مربوط می دانند. ظاهرا وقتی سیاره ای از یک حد تعیین به ستاره نزدیک تر باشد، جرم آن توانایی ایجاد نیروی گرانش کافی را برای حفظ اتمسفر خود نخواهد داشت و پرتوهای سیاره اتمسفر را نابود می نمایند.

روش کار شناسایی سیاره های فراخورشیدی

دانشمندان تا به امروز توانسته بودند دنیاهای بسیار کمی پیدا نمایند که نشانه هایی از این فرآیند را در خود داشته باشند. خوشبختانه سیاره تازه نزدیک به زمین یکی از آنها است. البته شناسایی این سیاره ها کار تنها یک تلسکوپ یا تیم نیست. گروهی از جستجوگر سرعت شعاعی سیارات با دقت بالا (هارپس) استفاده می نمایند که روی تلسکوپ 3.6 متری رصدخانه لاسیا در شیلی نصب شده است. گروهی دیگر نیز از تلسکوپ فضایی ناسا به نام تس استفاده می نمایند.

هارپس

روش کار تس اینگونه است که یک نقطه از آسمان را هدف قرار می دهد و سپس با ابزارهای حساس خود در پی هرگونه کاهشی در نور ستاره های آن منطقه می نشیند. این کاهش می تواند نشانه گذشتن یک سیاره بین ما و ستاره مربوطه باشد. اگر این اتفاق در بازه های زمانی تعیین تکرار گردد، می توان با قطعیت گفت که یک سیاره به دور ستاره در حال گردش است.

حال اگر مقدار روشنایی ستاره و مقدار کاهش نور آن تعیین باشد، اخترشناسان قادر به میزان گیری مدار سیاره خواهند بود. هرچند که هارپس معیار دیگری را در رابطه با سیاره های فراخورشیدی نزدیک زمین میزان گیری می نماید.

همزمان با چرخیدن یک سیاره فراخورشیدی، مقداری از نیروی گرانش به ستاره نیز وارد می گردد. در واقع این سیاره نیست که به دور ستاره می چرخد، بلکه هردو به دور یک نقطه مشترک به نام مرکز سنگینی سراسری می چرخند. از آنجایی که جرم ستاره فوق العاده بیشتر از سیاره است، ستاره از جایش حرکت نمی نماید و تنها مقداری تکان می خورد.

تلسکوپ تس ناسا

این همان چیزی است که هارپس می تواند میزان گیری کند. همزمان با تکان های کوچک ستاره به سمت ما یا در جهت مخالف، طول موج نور دریافتی از آن نیز تغییر می نماید.

از طرفی مقدار تکان ستاره به وزن سیاره بستگی دارد و همین نیز اخترشناسان را قادر می سازد تا جرم سیاره فراخورشیدی را محاسبه نمایند. وقتی شما داده های مربوط به جرم و مدار یک سیاره را داشته باشید، امکان محاسبه تراکم آن نیز فراهم می گردد. در این مرحله است که دانشمندان می توانند ساختار و جنس سیاره را هم تشخیص دهند.

اهمیت سیاره تازه شناسایی شده

وقتی تس متوجه وجود یک سیاره تازه با طول مداری 2.5 مدار زمین و دوره 6.44 روزه به دور یک کوتوله نارنجی به نام HD-207496 شد، دانشمندان به سراغ هارپس رفتند تا نگاه دقیق تری به آن بیندازند. داده های هارپس نشان داد که سیاره تازه جرمی حدود 6.1 برابر زمین دارد. بدین ترتیب چگالی این سیاره فراخورشیدی به حدود 3.27 گرم بر سانتی متر مکعب می رسد که نسبت به زمین (5.51 گرم بر سانتی متر معکب) بسیار کمتر است.

بر این اساس می توان گفت که سیاره HD-207496b کاملا سنگی نیست. همین باعث کنجکاوی دانشمندان برای یافتن جنس این دنیا تازه شد. در واقع در ترکیب این سیاره باید حجم زیادی گاز یا آب یا ترکیبی از این دو باشد تا بتواند چگالی کنونی را توجیه کند. این موضوع در مدل سازی های داخلی سیاره نیز مورد تایید قرار گرفته است.

البته سیاره تازه نزدیک به زمین تنها 520 میلیون سال عمر دارد که در مقیاس سیاره ای بسیار جوان محسوب می گردد. این موضوع از طرفی فرصتی کم نظیر را در اختیار اخترشناسان قرار می دهد تا یک سیاره فراخورشیدی را در مراحل اولیه حیات خود پیش از تبدیل شدن به یک ابرزمین مورد آنالیز قرار دهند و از طرفی هم نشان می دهد که آینده ای متفاوت در انتظار این سیاره است.

به عنوان مثال اگر این سیاره دارای مقادیر زیادی از گاز (مخصوصا هیدروژن و هلیوم) باشد، در شرایط کنونی پایداری زیادی نخواهد داشت و در مدت تقریبی 520 میلیون سال اتمسفر خود را به طور کامل از دست می دهد. مقصر این اتفاق ستاره مادر است. احتمال دیگر این است که سیاره در حال حاضر نیز اتمسفر خود را از دست داده و صرفا یک اقیانوس سرتاسری بزرگ در آن دیده گردد.

با توجه به جایگاه ویژه این سیاره نزدیک به زمین، دانشمندان قصد دارند در آنالیز های آینده در رابطه با ترکیب و سرنوشت قطعی آن اطلاعات بیشتری به دست آورند.

227228