برترین و بدترین غذاهایی که در زمان اسهال می توانید بخورید
به گزارش وبلاگ تجهیزات شبکه، اسهال یکی از آزاردهنده ترین مسائل گوارشی است که در برخی موارد می تواند نگران کننده باشد. معمولاً افراد بزرگسال به طور میانه یک بار در سال درگیر چنین مسئله ای می شوند. اما اگر حساسیت غذایی داشته باشید یا به بیماری خاصی مبتلا باشید، ممکن است بیش از یک بار در سال آن را تجربه کنید. گاهی اوقات می توان با رژیم غذایی اسهال را درمان کرد. با توجه به دلیل بروز اسهال، ممکن است مصرف برخی غذاها به برطرف آن یاری کند یا باعث تشدید آن گردد.
در این مقاله از وبلاگ تجهیزات شبکه مگ درباره علت بروز اسهال صحبت می کنیم و سپس به این سؤال پاسخ می دهیم که باید برای درمان اسهال چه بخوریم و از مصرف چه غذاهایی اجتناب کنیم. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
دلایل بروز اسهال
هنگامی که مدفوع آبکی است و دفعات اجابت مزاج بیش از حالت عادی است، به اسهال مبتلا هستید. این مشکل گوارشی شایع به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می گردد:
اسهال حاد
اسهال حاد فقط چند روز طول می کشد و غالباً در اثر مسمومیت غذایی رخ می دهد. با این حال، ممکن است عوامل دیگری مانند آنفولانزا، انگل ها و حتی برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک ها هم در بروز آن نقش داشته باشند. اگر به جایی سفر می کنید که در آنجا غذا یا آب آلوده است، ممکن است به اسهال مسافران یا اسهال مسافرتی مبتلا شوید.
اسهال مزمن
اسهال مزمن حداقل چهار هفته طول می کشد. این عارضه می تواند نشانه مسائل جدی تر مانند بیماری التهابی روده (بیماری کرون و کولیت اولسراتیو)، بیماری سلیاک یا سندرم روده تحریک پذیر (IBS) باشد. اگر به اسهال مزمن دچار شدید، برای درمان آن با پزشک مشورت کنید.
علائم اسهال
علاوه بر مدفوع آبکی ممکن است معده درد یا حالت تهوع هم داشته باشید. بعلاوه بسته به علت بروز اسهال احتمال بروز تب یا لرز هم وجود دارد.
رژیم غذایی اسهال: مواد غذایی مفید
بیشتر افراد هنگامی که درگیر اسهال می شوند، تمایل خود را برای غذا خوردن از دست می دهند. در اسهال حاد مهم ترین کاری که باید انجام دهید، شناسایی علت بروز مشکل و رفع آن است. معمولاً در این شرایط غذاها نمی توانند به درمان اسهال یاری نمایند.
در گذشته، بسیاری از متخصصان بیماران را به پیروی از رژیم غذایی BRAT (مصرف موز، برنج، سس سیب و نان تست) تشویق می کردند. تحقیقات نشان می دهد که اگرچه این رژیم غذایی به سلامتی شما آسیبی نمی رساند، اما یاری زیادی هم به رفع اسهال نمی نماید. به عبارت دیگر، شواهد زیادی درباره اثربخش بودن رژیم غذایی BRAT وجود ندارد.
اگر اسهال مزمن دارید، رژیم غذایی شما یعنی تمام غذاهای که می خورید و غذاهایی که از خوردن آن ها اجتناب می کنید، همگی می توانند در رفع این عارضه مؤثر باشند. رژیم غذایی بیشترین تأثیر را در درمان اسهال مزمن دارد.
غذاهایی که ممکن است به آن ها حساس باشید مانند شیر یا آجیل را برای مدتی حذف نموده و سپس به تدریج دوباره آن ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. ممکن است پزشک از شما بخواهد غذاهای مصرفی خود را بنویسید تا راحت تر بتوان مواردی را که باعث بروز مسائل گوارشی می شوند، شناسایی کرد.
می توانید برای درمان اسهال از غذاهای حاوی پروبیوتیک یا مکمل های حاوی آن بهره ببرید. پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که به طور طبیعی در روده زندگی می نمایند و در حفظ سلامت دستگاه گوارش نقش دارند.
گاهی اوقات، از پروبیوتیک ها برای درمان سندرم روده تحریک پذیر و سایر بیماری های مزمن گوارشی استفاده می گردد. شما می توانید این باکتری های مفید را در غذاهای لبنی مانند ماست، غذاهای غیرلبنی مانند کیمچی و تمپه یا مکمل های غذایی پیدا کنید. با این حال قبل از اینکه از آن ها به عنوان بخشی از رژیم غذایی اسهال بهره ببرید، با پزشک خود مشورت کنید.
1. نشاسته و غلات کم فیبر
اگرچه فیبر یک ماده مغذی حیاتی است که حجم مدفوع را افزایش می دهد و حرکات روده را تنظیم می نماید، اما زمانی که اسهال دارید پیروی از رژیم غذایی کم فیبر توصیه می گردد. چون چنین رژیمی هضم را آسان می نماید و دفعات اجابت مزاج را کاهش می دهد. برنج، نودل، گندم یا جو دوسر از غلاتی هستند که می توانید در صورت بروز اسهال از آن ها بهره ببرید.
2. سبزیجات آبپز
هضم سبزیجات خام سخت تر است و می تواند باعث فراوری گاز در دستگاه گوارش و بروز نفخ گردد. بنابراین هنگام اسهال بهتر است از سبزیجات آبپز مانند لوبیاسبز، سیب زمینی و هویج که راحت تر هضم می شوند، بهره ببرید.
3. سوپ و کراکر
وجود سوپ در رژیم غذایی اسهال به تأمین مایعات و مواد مغذی مورد احتیاج بدن یاری می نماید. کراکر هم به علت داشتن سدیم (نمک) برای مبتلایان به اسهال مفید است. چون اسهال باعث می گردد بدن اندازه زیادی مایعات و الکترولیت (مانند سدیم و پتاسیم) از دست بدهد.
4. بوقلمون و مرغ بدون چربی
مصرف غذاهای پرچرب باعث بدتر شدن اسهال می گردد. بنابراین از گوشت های کم چرب مانند بوقلمون و مرغ بدون پوست که ادویه به آن ها اضافه ننموده اید، بهره ببرید. ادویه ها باعث تحریک دستگاه گوارش می شوند. می توانید از گیاهان خشک یا تازه مانند ریحان، جعفری، آویشن، رزماری، پونه کوهی یا گشنیز برای طعم دادن به گوشت بهره ببرید.
5. تخم مرغ
در صورت ابتلا به اسهال مصرف تخم مرغ پخته بی ضرر است. از روشی برای پختن تخم مرغ بهره ببرید که به افزودن کره، پنیر یا چاشنی های زیاد احتیاج نداشته باشد. برای طعم دادن به تخم مرغ می توانید به آن نمک بزنید.
رژیم غذایی اسهال: مواد غذایی مضر
مصرف مواد غذایی زیر مسائل گوارشی شما را بدتر می نماید و ممکن است زمان بهبودی را به تأخیر بیندازد:
1. غذاهای پرچرب
غذاهایی که سرشار از چربی هستند، اسهال را تشدید می نمایند و ممکن است به ایجاد مدفوع چرب و بدبود منجر شوند. چون گاهی اوقات اسهال به طور موقت توانایی بدن را برای جذب چربی ها کاهش می دهد. معمولاً چربی ها برای هضم شدن به زمان زیادی احتیاج دارند و به همین علت سرعت حرکت غذا را در دستگاه گوارش کم می نمایند. اما اگر بدن شما قادر به هضم و جذب چربی ها نباشد، ممکن است غذا خیلی سریع از دستگاه گوارش عبور کند.
تا زمانی که اسهال درمان نشده و عملکرد روده شما به حالت عادی برنگشته است، باید از مصرف غذاهای پرچرب خودداری کنید، مانند: غذاهای سرخ شده، گوشت پرچرب، آجیل و انواع سس.
2. لبنیات
ممکن است تا زمانی که اسهال دارید و حتی گاهی اوقات تا چند هفته یا چند ماه پس از درمان بیماری خود، نتوانید به خوبی محصولات لبنی را هضم کنید. شیر، پنیر، خامه و کره از جمله محصولات لبنی هستند که باید از مصرف آن ها اجتناب کنید.
در بین لبنیات، ماست استثناء است. چون به علت داشتن پروبیوتیک می تواند به درمان اسهال یاری کند. در رژیم غذایی اسهال بهتر است از ماست ساده بهره ببرید و از مصرف ماست های طعم دار که حاوی قند افزوده شده هستند، بپرهیزید.
3. غذاهای تند
چاشنی ها و غذاهای تند سیستم گوارشی شما را تحریک می نمایند و باعث تشدید اسهال می شوند. بنابراین تا زمانی که اسهال دارید، از مصرف آن ها اجتناب کنید. به جای ادویه ها از نمک یا گیاهان خشک و تازه برای طعم دار کردن غذاهای خود بهره ببرید.
4. غذاها و نوشیدنی های شیرین
اگر اسهال دارید، از مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین مانند شیرینی جات، آبنبات و نوشابه بپرهیزید. چون باعث می شوند روده آب زیادی آزاد کند و اسهال بدتر گردد. نوشابه های رژیمی، آدامس های بدون قند و آبنبا ت های حاوی شیرین نماینده های مصنوعی مانند سوربیتول هم ممکن است در بدتر شدن اسهال نقش داشته باشند.
5. غذاهایی که باعث ایجاد گاز می شوند
در صورت ابتلا به اسهال باید از مصرف غذاهایی که باعث فراوری گاز در دستگاه گوارش می شوند، خودداری کنید. این غذاها عبارتند از:
- سبزیجات خانواده کلم مانند کلم بروکلی و گل کلم: چون حاوی رافینوز (raffinose) هستند. رافینوز نوعی قند است که به سختی هضم می گردد.
- حبوبات مانند لوبیا و نخود: چون اندازه زیادی فیبر و رافینوز دارند.
- آدامس: چون باعث می گردد هوای زیادی ببلعید و دچار نفخ شوید.
- نوشیدنی های گازدار: چون به علت داشتن گاز باعث تشدید مسائل گوارشی می شوند.
برترین نوشیدنی برای مبتلایان به اسهال
هنگامی که اسهال دارید، باید برای جایگزین کردن مایعات از دست رفته به صورت جرعه جرعه اندازه زیادی آب بنوشید. برای اینکه متوجه شوید آب کافی نوشیده اید، به مقدار ادرار خود توجه کنید. به طور کلی، شما باید هر سه ساعت یکبار ادرار کنید و رنگ ادرار باید کم رنگ باشد. اگر برای مدت طولانی احتیاج به ادرار کردن پیدا نمی کنید یا رنگ ادرارتان تیره است، باید آب بیشتری مصرف کنید.
تقریباً همه غذاها به جایگزین شدن الکترولیت های از دست رفته یاری می نمایند. اما اگر اشتها ندارید و مایل نیستید غذا بخورید یا علاوه بر اسهال به حالت تهوع و استفراغ هم مبتلا شده اید، می توانید از نوشیدنی های حاوی سدیم و پتاسیم مانند نوشیدنی های ورزشی بهره ببرید. هضم مایعات راحت تر است و می تواند به جلوگیری از تحریک روده یاری کند.
زمان مراجعه به پزشک
اسهال یک مشکل گوارشی آزاردهنده است، اما معمولاً طی چند روز خود به خود رفع می گردد. اگر اسهال با تب یا درد شدید معده همراه است یا اگر احساس می کنید آن قدر مریض هستید که نمی توانید چیزی بنوشید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. چراکه باید عدم ابتلای شما به مسائل جدی مانند دیورتیکولیت (التهاب یا عفونت در روده بزرگ) یا آپاندیسیت رد گردد.
بعلاوه اگر اسهال حاد بعد از یک تا دو روز و اسهال مزمن بعد از سه تا چهار هفته بهبود پیدا نکرد، با پزشک مشورت کنید. گاهی اوقات، سرطان روده بزرگ می تواند باعث اسهال و دفع خون در مدفوع گردد. بنابراین، مهم است که با پزشک خود در خصوص اینکه آیا به کولونوسکوپی احتیاج دارید یا خیر، صحبت کنید.
کلام پایانی
اگر اسهال شما خفیف باشد، احتمالاً خودبه خود بهبود می یابد. غذاهای تند، غذاهای شیرین، محصولات لبنی، غذاهای پرچرب و غذاهایی که باعث فراوری گاز می شوند ممکن است علائم شما را بدتر نمایند. اما غلات کم فیبر، سبزیجات آبپز، سوپ، کراکر، گوشت کم چرب و تخم مرغ راحت تر هضم می شوند.
اگر نمی توانید غذا بخورید، مایعات مصرف کنید. ممکن است افزایش تعداد وعده های غذایی و کاهش حجم هر وعده یاری نماینده باشد. اگر مصرف مایعات هم برای شما سخت بود یا به علائم دیگری مانند تب یا درد شدید معده مبتلا بودید یا در اسهال خود خون مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه رفع مسؤولیت وبلاگ تجهیزات شبکه مگ را بخوانید.
منابع: eatingwell, insider
منبع: دیجیکالا مگ